TURİZM

Ağrı ilindeki, tarihi kalıntıların en eskisi Patnos'taki: Aznavur ve Girik Tepeleridir. Urartu uygarlığından kalma bu tepelerde: tapınak ve çeşitli maddi kültür ürünleri bulunmuştur. Aznavur Tepe: Urartu mimarisinin en önemli eserlerindendir. Diğer önemli bir saray da: Girik Tepede bulunmaktadır. Girik Tepe: Değirmen Tepe olarak da bilinir. Bu tepe: 15 km. yükseklikte, bir höyüktür. Günümüzde: tahrip edilmiş ve iyice alçalmıştır. Aznavur Tepe ile birlikte, burada kazı yapılmıştır. Kazılarda: höyük tepesinde, saraya benzeyen anıtsal bir yapının, höyüğü çevreleyen bir surun kalıntısı ortaya çıkarılmıştır.                                        

  .

 ANZAVUR TEPE:

Yeni adı: Kot tepesidir. Patnos kalesi olarak da bilinir. Patnos'un 2 km. kuzeybatısında, Ağrı karayolu üzerindedir. Burası: Ağrı ilindeki en eski uygarlık merkezi olarak öne çıkar. Urartulardan kalmadır. MÖ.8.yüzyılda yapıldığı sanılan: saray, tapınak ve bina kalıntıları görülür. Urartu tapınaklarının en tanınmışı olarak bilinir.

Yerleşimi çevreleyen savunma sistemi: Urartu Kralı Menua, tapınak ise yine Urartu Kralı İşpuini zamanında yaptırılmıştır. Mabet: 450 metre yükseklikte, 1500 metrekarelik bir alanın zirvesindedir. Çevresi ise, surlarla çevrilidir.

Ancak: gerek yangın ve gerekse tarihi baskınlar sonucu, tepe yani antik yerleşim, günümüze tamamen bir yıkıntı olarak kalmıştır. Yalnızca: tapınak, platform, mezar taşları, bazalt taşlarla örülmüş kale ve bina temelleri, tepeyi çevreleyen sur izleri ve kazı yerleri belli olmaktadır.

1959 ve 1960 yıllarında yapılan kaçak kazılarda: birtakım kalıntıların çalınması üzerine, burada arkeolojik resmi kazılar başlamış ve 1960-1963 yılları arasında, çalışmalar sürdürülmüştür. Bu kazılarda: Kral Menua'ya ait tapınak, birçok Urartu yapısı ve mezarı ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen buluntular ise: Erzurum ve Van Müzelerinde sergilenmektedir.

Kral İşpuini tarafından yazdırılmış, ancak başka bir yerde bulunmuş bir kitabeye göre: " yörede, başka bir tapınak yaptırıldığı" anlaşılıyor. İlçeye 19 km. uzaklıkta olan "Orta Damla Köy"ünde: bir Urartu kitabesi bulunmaktadır.

GİRİK TEPE:

İlçenin, 1 km. güneydoğusundadır. Değirmentepe olarak da isimlendirilir. Tepe: yüksek bir höyük şeklindedir. Ancak: zamanla tahrip edilmiş ve günümüzde yüksekliği iyice azalmıştır. Aznavur Tepe ile birlikte, burada da kazılar yapılmıştır. Kazılarda: höyük tepesinde: saraya benzeyen bir anıtsal yapı ve höyüğü çevreleyen surların kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.

Bulunan bina: blok taş temelleri üzerine, kerpiç duvarlar şeklinde yapılmıştır. Sarayın: bu yöreye çok önem veren: Urartu kralı Menua veya oğlu I. Argişti döneminde yani MÖ.789-766 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır.

Evet: burası, bu saray kalıntısı da değerlendirilerek, Urartular döneminde, bir yönetim merkezi imiş. Ancak: yapılan kazılarda, herhangi bir yazılı belgeye, buluntuya rastlanılmamış. Ancak: yapının, çok büyük bir yangın geçirdiği öğrenilmiş. Büyük olasılıkla: kuzeyden yada doğudan gelen, atlı kavimler, burayı yakmışlar.

1960-1963 yılları arasında yapılan kazılarda: burada: yanmış bir iç avlu, taht odası, salonlar, kiler, mutfak ve iri toprak küplerin dizili olduğu mekanlar, mutfakta ocaklar, mangal, değirmen, havan, hamur yoğurma taşları, harem daireside 37 yanmış iskelet, iskeletlerin üzerinde yüzük, küpe, bilezik, kemer, boncuk, mühür, altın ve tunçtan yapılmış çok sayıda süs eşyası bulunmuştur.